پتوز سینه یا همان افتادگی پستان یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از بانوان در سنین مختلف با آن مواجه می‌شوند. این عارضه می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند افزایش سن، بارداری، شیردهی، کاهش وزن شدید و یا ژنتیک به وجود آید. افتادگی سینه نه تنها از نظر ظاهری ممکن است فرد را ناراحت کند، بلکه گاهی با مشکلاتی مثل درد، حساسیت پوستی یا اختلال در انتخاب لباس مورد نظر بانوان همراه است. در این مقاله به بررسی دلایل بروز پتوز سینه، انواع آن، روش‌های تشخیص و درمان و همچنین اهمیت مراجعه به پزشک متخصص می‌پردازیم.
علت پتوز سینه چیست؟
افتادگی یا پتوز سینه زمانی رخ می‌دهد که بافت پستان و رباط‌های نگهدارنده آن خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهند. برخی از دلایل اصلی شل شدن و افتادگی سینه ها عبارتند از:
۱. بالا رفتن سن
با افزایش سن، پوست و بافت‌های پیوندی سینه خاصیت کشسانی و استحکام خود را از دست می‌دهند. کلاژن و الاستین که ساختار پوست را حفظ می‌کنند، به مرور زمان کاهش یافته و ضعیف می‌شوند. این تغییرات باعث می‌شود بافت پستان به سمت پایین کشیده شود و پتوز سینه رخ دهد. این فرآیند کاملا طبیعی است و در اغلب زنان از سنین میانسالی به بعد قابل مشاهده است.
۲. جاذبه زمین
جاذبه زمین به صورت مداوم بر بافت‌های بدن از جمله سینه‌ها اثر می‌گذارد. در طول سال‌ها، نیروی گرانش باعث کشیده شدن تدریجی پوست و رباط های نگهدارنده سینه به سمت پایین می‌شود. این کشش مداوم، به خصوص در زنانی که سینه‌های حجیم تری دارند، می‌تواند به مرور زمان منجر به افتادگی یا پتوز سینه شود.
۳. بارداری
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی، بافت سینه برای آماده سازی شیردهی افزایش حجم پیدا می‌کند. پس از زایمان، چه فرد شیردهی داشته باشد یا نه، این بافت ممکن است کاهش یابد یا تحلیل برود، در نتیجه پوست و رباط های کشیده شده نمی‌توانند به حالت قبل بازگردند. این فرایند باعث شل شدن پوست سینه و افتادگی سینه‌ها آن می‌شود.
۴. یائسگی
در دوران یائسگی، سطح هورمون استروژن کاهش می‌یابد. این هورمون در حفظ قوام و حجم بافت پستان نقش مهمی دارد. کاهش استروژن باعث تحلیل رفتن غدد پستانی و کاهش تراکم بافت سینه می‌شود. این تغییرات موجب می‌شود سینه‌ها خالی، نرم و افتاده به نظر برسند که در نهایت منجر به پتوز سینه می‌گردد.
۵. افزایش و کاهش وزن ناگهانی
تغییرات سریع در وزن بدن می‌تواند اثر مستقیم بر بافت سینه داشته باشد. زمانی که وزن افزایش می‌یابد، بافت چربی در سینه‌ها زیاد شده و پوست کشیده می‌شود. با کاهش وزن ناگهانی، بافت چربی تحلیل می‌رود ولی پوست اضافه باقی می‌ماند. در نتیجه پوست شل می‌شود و فرم سینه‌ها افتاده به نظر می‌رسد. این تغییرات مکرر می‌تواند به افتادگی دائمی سینه‌ها منجر شود.
۶. نپوشیدن سوتین
سینه‌ها به طور طبیعی فاقد عضله هستند و تنها توسط پوست و رباط‌های نازک (رباط‌های کوپر) نگهداری می‌شوند. اگر فرد به صورت مداوم از سوتین مناسب استفاده نکند، این رباط‌ها به دلیل وزن سینه‌ها دچار کشش می‌شوند. با گذشت زمان و تکرار این وضعیت، نگهداری طبیعی سینه کاهش یافته و پتوز سینه شکل می‌گیرد. استفاده از سوتین‌های استاندارد، مخصوصا در هنگام فعالیت بدنی یا ورزش، می‌تواند در پیشگیری از افتادگی سینه‌ها بسیار موثر باشد.
بیشتر بدانید: عدم تقارن سینه‌ها بعد از ماموپلاستی
انواع افتادگی‌های سینه
افتادگی سینه بر اساس شدت و موقعیت نوک سینه نسبت به چین تحتانی پستان دسته بندی می‌شود. به شکل کلی، سه درجه اصلی برای پتوز سینه وجود دارد:
- پتوز خفیف (درجه 1): نوک سینه دقیقا هم سطح با چین زیر سینه قرار دارد.
- پتوز متوسط (درجه 2): نوک سینه پایین تر از چین زیر سینه قرار می‌گیرد اما همچنان بالاتر از پایین ترین بخش پستان باقی می‌ماند.
- پتوز شدید (درجه 3): نوک سینه به سمت پایین و زیرترین بخش پستان متمایل است.
در کنار این درجات، شرایط دیگری نیز وجود دارد مانند:
- پتوز کاذب: در این حالت، حجم پستان بیشتر در پایین آن جمع شده اما نوک سینه همچنان بالا است.
- توبولاریتی یا پستان لوله ای: حالتی غیر طبیعی در فرم رشد سینه‌ها که با پتوز اشتباه گرفته می‌شود.
عوارض پتوز سینه
اگرچه پتوز سینه یک مسئله پزشکی خطرناک محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند تاثیرات فیزیکی و روانی مختلفی بر فرد داشته باشد:
- کاهش اعتماد به نفس: بسیاری از بانوان به دلیل ظاهر افتاده سینه‌ها احساس نارضایتی از بدن خود دارند.
- مشکل در انتخاب لباس: فرم افتاده پستان ممکن است باعث شود لباس‌ها به درستی روی بدن ننشینند.
- درد یا ناراحتی: در برخی موارد، افتادگی سینه باعث ایجاد درد در گردن، شانه‌ها یا پشت می‌شود.
- حساسیت پوستی: سایش پوست سینه با ناحیه زیر آن ممکن است باعث ایجاد التهاب یا قارچ پوستی شود.
- اختلال در رابطه جنسی: به دلیل کاهش حس زیبایی بدن، ممکن است برخی بانوان از رابطه جنسی خود لذت کافی نبرند.
اندازه گیری درجه افتادگی پستان
برای تشخیص میزان پتوز سینه، روش‌های خاصی وجود دارد که اصولا توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. یکی از روش‌های ساده برای بررسی درجه افتادگی، موقعیت نوک سینه نسبت به چین زیر پستان است. پزشکان عمدتا با اندازه گیری فاصله بین نوک پستان و خط تحتانی سینه و مقایسه آن با سطح قفسه سینه، شدت پتوز را مشخص می‌کنند.
روش‌های دیگر شامل عکسبرداری، اندازه گیری فاصله بین نوک سینه‌ها، بررسی کشش پوست و معاینه فیزیکی دقیق است. این مرحله برای تصمیم گیری درباره روش مناسب درمان بسیار مهم است.
بیشتر بدانید: جراحی انکوپلاستی؛ تلفیق درمان سرطان سینه و زیبایی
راه‌های درمان پتوز سینه
درمان پتوز سینه به شدت افتادگی، شرایط فیزیکی فرد و میزان توقع او از نتیجه بستگی دارد. راه‌های درمانی را می‌توان به دو دسته غیر جراحی و جراحی تقسیم کرد:
1. درمان‌های غیر جراحی
- ورزش‌های سینه‌ای: تقویت عضلات سینه (مانند تمرینات پرس سینه یا شنا سوئدی) می‌تواند به بهبود فرم کلی سینه کمک کند، اما نمی‌تواند بافت شل شده را سفت کند.
- استفاده از کرم‌ها و فرم دهنده ها: برخی کرم‌ها برای بهبود قوام پوست تجویز می‌شوند، اما اثربخشی آن‌ها محدود و موقتی است.
- لیزر و RF: این روش‌ها برای تحریک تولید کلاژن و بهبود ظاهر پوست سینه کاربرد دارند و بیشتر در پتوز خفیف استفاده می‌شوند.
- سوتین‌های فرم دهنده: استفاده از سوتین‌های تخصصی می‌تواند ظاهر سینه‌ها را بهتر کند، اما درمان دائمی نیست.
2. درمان‌های جراحی (ماستوپکسی)
در موارد متوسط تا شدید پتوز سینه، جراحی لیفت سینه یا ماستوپکسی بهترین گزینه درمانی محسوب می‌شود. در این روش، پوست و بافت اضافی سینه برداشته می‌شود و نوک سینه به موقعیت بالا بازگردانده می‌شود.
انواع تکنیک‌های ماستوپکسی عبارتند از:
- لیفت اطراف هاله: در افتادگی‌های خفیف کاربرد دارد.
- لیفت عمودی (لنگری): برای افتادگی‌های متوسط تا شدید مناسب است.
- ماستوپکسی با پروتز: در صورت کاهش حجم سینه‌ها، ترکیب لیفت با پروتز سینه توصیه می‌شود.
مزایای این جراحی شامل بهبود فرم بدن، افزایش اعتماد به نفس و رفع مشکلات عملکردی است.
بیشتر بدانید: جراحی لیفت سینه
اهمیت مشورت با متخصص ماموپلاستی دکتر مهران صالحیان
درمان پتوز سینه به دقت، تجربه و شناخت دقیق آناتومی بدن نیاز دارد. به همین دلیل، مشورت با جراح پلاستیک و متخصص ماموپلاستی مانند دکتر مهران صالحیان که تجربه گسترده در زمینه جراحی سینه دارند، اهمیت زیادی دارد.
دکتر مهران صالحیان با استفاده از جدیدترین تکنیک‌های جراحی زیبایی، به بیماران کمک می‌کند تا فرم طبیعی و متناسبی از سینه‌های خود را بازگردانند. وی قبل از هر جراحی، مشاوره دقیق و بررسی کامل شرایط بیمار را انجام می‌دهد تا بهترین روش درمانی انتخاب شود.
دلایل انتخاب دکتر صالحیان برای درمان پتوز سینه:
- تجربه بالا در جراحی‌های زیبایی سینه
- استفاده از تکنیک‌های کم خطر و نوین
- ارائه خدمات مشاوره و پیگیری بعد از عمل
- رضایت بالای بیماران و نمونه کارهای موفق
در نهایت…
پتوز سینه مشکلی شایع اما قابل درمان است. علت آن می‌تواند افزایش سن، بارداری، ژنتیک یا کاهش وزن باشد. بسته به درجه افتادگی، می‌توان از روش‌های غیر جراحی یا جراحی استفاده کرد. برای تشخیص و درمان قطعی، مشاوره با یک متخصص باتجربه مانند دکتر مهران صالحیان بهترین راهکار است. توجه به سلامت ظاهری و روانی در کنار سلامت جسمی می‌تواند کیفیت زندگی بانوان را به میزان چشمگیری بهبود بخشد.