عدم تقارن سوراخهای بینی یکی از دغدغه‌های رایج افرادی است که جراحی زیبایی بینی انجام داده‌اند. بسیاری از افراد انتظار دارند که بعد از عمل، بینی کاملا متقارن و بدون نقص باشد، اما در برخی موارد، سوراخهای بینی به دلایل مختلفی ممکن است ناهماهنگ و غیر قرینه به نظر برسند. این موضوع می‌تواند هم جنبه‌ی ظاهری داشته باشد و هم گاهی نشانه‌ای از مشکلات داخلی و ساختاری بینی باشد. در ادامه به بررسی دلایل، عوامل موثر و ارائه راهکارهایی برای رفع این مشکل می‌پردازیم.
دلیل نامتقارن شدن سوراخهای بینی بعد از عمل بینی
یکی از نگرانی‌های شایع در میان متقاضیان جراحی زیبایی بینی، بروز عدم تقارن در سوراخهای بینی پس از عمل است. در حالی که هدف از جراحی بینی ایجاد هماهنگی و تناسب بیشتر در اجزای صورت است، گاهی به دلایل مختلفی ممکن است نتیجه نهایی با انتظارات فرد همخوانی نداشته باشد. عدم قرینگی سوراخهای بینی می‌تواند موقتی یا گاهی دائمی باشد که بسته به علت ایجاد آن، رویکرد درمانی متفاوتی دارد. در ادامه، به مهم‌ترین دلایل ایجاد این عارضه می‌پردازیم:
۱. تورم پس از جراحی
در مراحل اولیه دوره نقاهت، وجود تورم در بافت‌های نرم بینی امری طبیعی است و ممکن است موجب شود سوراخهای بینی به صورت موقت نامتقارن به نظر برسند. این نوع عدم تقارن عمدتا با فروکش کردن تدریجی ورم در طول چند ماه کاهش می‌یابد و نیازمند مداخله خاصی نیست.
۲. انحراف تیغه بینی (سپتوم)
سپتوم یا تیغه میانی بینی، ساختاری غضروفی-استخوانی است که حفره‌های بینی را از یکدیگر جدا می‌کند. در صورتی که سپتوم دارای انحراف مادرزادی یا اکتسابی باشد، یا در حین عمل به درستی اصلاح نشده باشد، می‌تواند موجب تغییر در موقعیت پره‌ها و در نتیجه، عدم تقارن سوراخهای بینی شود. این مشکل گاهی با علائمی نظیر اختلال در تنفس همراه است و ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی داشته باشد.
۳. نقص در قسمت مدیال کرورا
مدیال کرورا (Medial Crura) بخش داخلی از غضروف‌های تشکیل دهنده نوک بینی است که دو سوراخ بینی را از یکدیگر جدا می‌کند و به تعادل پایه بینی کمک می‌نماید. در صورتی که طول، موقعیت یا تقارن مدیال کرورا به‌درستی تنظیم نشده باشد، یا در طول عمل آسیب ببیند، ممکن است یکی از سوراخ‌ها بلند تر، باریکتر از دیگری یا کج به نظر برسد. این مورد علل خصوص در جراحی‌هایی که تغییراتی در نوک بینی اعمال می‌شود، اهمیت فراوانی دارد.
۴. انحراف یا عدم تقارن پره‌های بینی
پره‌های بینی، ساختاری غضروفی دارند که اطراف سوراخهای بینی را شکل می‌دهند. در صورتی که تغییرات اعمال شده در این ناحیه متقارن نباشد، یا یکی از پره‌ها دچار ضعف ساختاری یا چسبندگی پس از عمل شود، فرم ظاهری سوراخهای بینی تحت تاثیر قرار گرفته و قرینگی آن‌ها از بین می‌رود.
۵. خطا یا بی تجربگی جراح
جراحی بینی یکی از پیچیده ترین جراحی‌های زیبایی صورت به شمار می‌رود و نیازمند تسلط کامل بر آناتومی بینی، مهارت فنی بالا و درک زیبایی شناختی دقیق است. در صورت انتخاب جراح کم تجربه یا فاقد تخصص لازم، احتمال بروز ناهماهنگی در ساختارهای بینی افزایش می‌یابد. به ویژه زمانی که حجم زیادی از بافت یا غضروف بدون در نظر گرفتن تعادل کلی بینی برداشته شود، یا اقدامات اصلاحی به صورت نامتقارن انجام شود.
۶. غیر استاندارد بودن گچ یا تامپون بینی
ابزارها و تجهیزات مورد استفاده در دوره پس از عمل نیز در تعیین فرم نهایی بینی نقش موثری ایفا می‌کنند. در صورتی که اسپلینت (گچ بینی) به‌صورت نامتقارن قرار گیرد یا فشار آن بر یک سمت بینی بیشتر باشد، می‌تواند موجب فشردگی یا تغییر موقعیت ساختارهای بینی شود. همچنین استفاده از تامپون‌های غیر استاندارد یا جای‌گذاری نادرست آن‌ها ممکن است باعث اعمال فشار داخلی نامتقارن شده و در نهایت به تغییر فرم سوراخهای بینی منجر شود.
۷. مراقبت‌های نادرست پس از جراحی
نحوه مراقبت بیمار در دوران نقاهت نیز اهمیت زیادی دارد. فشار ناخواسته به بینی در حین خواب، ضربه، چسباندن ناصحیح چسب بینی یا عدم رعایت دستورات پزشک و مراقبت‌های بعد از عمل بینی می‌تواند در روند بهبود اختلال ایجاد کرده و به تغییر فرم نهایی بینی، از جمله عدم تقارن سوراخ‌ها منجر شود.
راهکارهای رفع مشکل عدم تقارن سوراخهای بینی
بسته به شدت و دلیل ایجاد عدم تقارن، راهکارهای مختلفی برای اصلاح آن وجود دارد:
- صبر و زمان: در بسیاری از موارد، عدم تقارن در ماه‌های اولیه پس از جراحی به دلیل تورم و التهاب است. در این موارد، با کاهش ورم، سوراخهای بینی به تدریج متقارن می‌شوند.
- تزریق فیلر: در موارد خفیف، می‌توان با تزریق ژل یا فیلر در اطراف پره‌ی بینی، ظاهر قرینه‌ای ایجاد کرد. این روش موقتی است اما می‌تواند برای برخی افراد راه حل مناسبی باشد.
- عمل ترمیمی (Revision Rhinoplasty): اگر مشکل جدی باشد یا مربوط به ساختار داخلی بینی باشد، تنها راهکار قطعی، انجام جراحی ترمیمی توسط جراحی با تجربه مانند دکتر مهران صالحیان است.
- تمرینات بعد از عمل: در بعضی مواقع، ماساژ یا تمریناتی که توسط جراح یا فیزیوتراپیست توصیه می‌شوند، می‌تواند به اصلاح شکل بینی کمک کند.
بیشتر بخوانید: عمل بینی بدون تامپون: تجربه‌ای راحت و بدون دردسر
آیا اصلاح قرینگی سوراخ بینی نیاز به عمل ترمیمی دارد؟
همه‌ی موارد عدم قرینگی نیاز به عمل ترمیمی ندارند. اگر تفاوت سوراخ‌ها جزئی باشد و صرفا جنبه‌ی ظاهری داشته باشد، معمولا نیازی به عمل مجدد نیست، مگر اینکه شخص به شدت از ظاهر بینی خود ناراضی باشد.
اما اگر عدم تقارن به دلیل مشکلات ساختاری باشد یا تنفس فرد را مختل کرده باشد، در این صورت جراحی ترمیمی ضرورت پیدا می‌کند. تشخیص این موضوع بر عهده‌ی جراح است و اصولا پس از گذشت یک سال از عمل اول، شرایط برای جراحی مجدد بررسی می‌شود.
عوامل موثر در عدم تقارن سوراخهای بینی
چندین عامل مختلف می‌توانند در ایجاد عدم تقارن نقش داشته باشند:
- ژنتیک و آناتومی اولیه بینی
- جراحی ناموفق یا ناقص
- عدم درمان انحراف سپتوم یا پره‌ها
- تورم و چسبندگی داخلی بینی پس از جراحی
- نوع پوست (پوست‌های ضخیم کمتر فرم می‌گیرند)
- سن، جنس و انعطاف پذیری بافت بینی
- مراقبت نادرست پس از عمل (ضربه، چسب‌زدن اشتباه، خوابیدن روی صورت و…)
آیا بینی واقعا می‌تواند کاملا متقارن باشد؟
در واقع، هیچ بینی‌ای به طور مطلق متقارن نیست. صورت انسان ذاتا کمی نامتقارنی دارد و این موضوع طبیعی است. حتی در بینی‌هایی که بسیار خوش‌فرم و زیبا به نظر می‌رسند، اگر با دقت بررسی کنیم، تفاوت‌هایی هر چند جزئی بین دو سمت وجود دارد.
هدف از جراحی بینی این نیست که بینی را کاملا متقارن کند، بلکه ایجاد تعادل و زیبایی کلی در چهره است. بنابراین در اکثر موارد، تا زمانی که عدم تقارن قابل توجه نباشد یا به تنفس آسیب نزند، جای نگرانی نیست.
سوالات متداول:
در بسیاری از موارد، عدم تقارن سوراخهای بینی فقط یک مسئله‌ی زیبایی-ظاهری است و تاثیری بر عملکرد تنفسی ندارد. اما اگر این ناهماهنگی ناشی از مشکلات ساختاری مانند انحراف تیغه بینی، چسبندگی‌های داخلی یا تنگی دریچه‌های بینی باشد، ممکن است با علائمی مثل گرفتگی یک‌طرفه بینی یا کاهش جریان هوا همراه باشد و نیاز به بررسی تخصصی داشته باشد.
خیر، عدم تقارن سوراخهای بینی لزوما به معنای شکستگی نیست. این حالت می‌تواند ناشی از تورم، تفاوت در میزان برداشت بافت، یا فشردگی‌های موضعی پس از جراحی باشد. با این حال، در صورت همراه بودن با درد، کبودی شدید یا تغییر ناگهانی فرم بینی، احتمال آسیب یا شکستگی وجود دارد و باید توسط پزشک بررسی شود. توصیه می‌شود در صورت بروز حادثه یا تغییر شکل ناگهانی بعد از عمل بینی، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.